توقف در اصلاح تعرفه‌های مخابراتی

هفت سال پیش، تعرفه‌های مخابراتی به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مورد تصویب شورای اقتصاد قرار گرفت و تغییرات آن بلافاصله در قبض‌های مشترکان اعمال شد. مشترکان زمانی متوجه این تغییرات شدند که تعرفه جدید تمامی مراحل قانونی را سپری کرده بود و راهکاری به جز پرداخت برای آنها باقی نمانده بود. حال پس از گذشت هفت سال، مخابرات با طرح این مهم که تعرفه‌های فعلی برایش اقتصادی نیست، بار دیگر بر آن شده است تا تغییراتی را در نرخ‌گذاری مکالمات تلفن ثابت و بین‌الملل ایجاد کند. طی این حرکت، مخابرات دست به اقدامی شگفت‌انگیز و قابل تامل زده است و ‌درصدد است تا نرخ مکالمات خارج از کشور را به سود عده قلیلی کاهش دهد و در مقابل، تعرفه تلفن ثابت را با ضریب نفوذی بالاتر از 35‌درصد، افزایش دهد. طی تازه‌ترین تغییرات گفته می‌شود، افزایش تعرفه‌ها رقمی حدود 10 تا 70‌درصد را شامل می‌شود که البته این تمام ماجرا نیست.
در راستای بروز تغییرات جدید، مخابرات ‌درصدد است تا شیوه محاسبه نرخ مکالمه را نیز تغییر دهد و پالس را به دقیقه تبدیل کند و عواملی همچون نوع کاربرد (تجاری یا معمولی)، مسافت، مکان خط (شهر یا روستا) و زمان استفاده (شب یا روز) را به صورت تاثیر‌گذار در فرمول محاسبه جدید خود به کار برد. بنابراین در تعرفه‌های جدید مخابراتی که به اعتقاد اهالی رسانه، یکی از پربازتاب‌ترین اخبار سال 1390 در حوزه ICT محسوب می‌شود، با احتساب دقیقه به جای پالس که معادل زمانی دو دقیقه و ۳۰ ثانیه است، از 7/44 ریال به 51 ریال افزایش می‌یابد و هزینه هر دقیقه مکالمه شهری از 96/19 ریال به 94/22 ریال می‌رسد. همچنین در بسته پیشنهادی مخابرات، علاوه بر محاسبه مکالمات به دقیقه، نرخ هر دقیقه مکالمه با تلفن ثابت شهری حدود 250 ریال پیشنهاد داده شده است که افزایش حداقل 10 برابری را نسبت به تعرفه‌های فعلی نشان می‌دهد. البته تعرفه پیشنهادی شرکت مخابرات ایران درخصوص تعرفه یکسان‌سازی مکالمات بین شهری و استانی نیز رقم 400 ریال به ازای هر دقیقه است.
این در حالی است که در وضعیت فعلی، نرخ مکالمه تلفنی بر مبنای پالسی 70/44 ریال است که چهار‌درصد مالیات و عوارض به آن اضافه می‌شود. همچنین تعرفه مکالمه شهری تلفن ثابت از ساعت هشت صبح تا ۱۳ هر پالس 24/2 دقیقه و از ساعت ۱۳تا ۲۱ هر 67/2 دقیقه معادل یک پالس، از ساعت۲۱ تا هشت صبح هر 22/3 دقیقه معادل یک پالس و روزهای جمعه و تعطیلات رسمی در تمام ساعات هر 22/3 دقیقه معادل یک پالس محاسبه می‌شود. تعرفه مکالمه از تلفن ثابت به همراه دایمی نیز برای تماس‌های شهری از ساعت هشت صبح تا ۲۱ هر دقیقه معادل ۱۰پالس (5/447 ریال) و بین شهری معادل ۱۷پالس (۷۶۰ ریال) است. اما همان طور که به آن اشاره شد، در آن سوی افزایش تعرفه‌های تلفن ثابت، کاهش نرخ مکالمات بین‌الملل قرار دارد که تنها به نفع 10‌درصد مشترکان و به زیان 75‌درصد مابقی خواهد بود. در این اقدام، تعرفه تعیین‌شده برای برخی از کشورها به گونه‌ای کاهش یافته است که از نرخ بین‌المللی ارتباطات با آن کشور هم کمتر است و این قضیه، هم به نوعی حقوق مشترکان مخابرات را که در طول تمامی سال‌ها با کاستی‌های اپراتورشان ساخته‌اند زیر سوال می‌برد و از طرف دیگر خسارت قابل توجهی به 110 شرکت خصوصی فعال در عرصه تلفن اینترنتی و پنج پیمانکار مکالمات بین‌الملل شرکت ارتباطات زیرساخت وارد می‌کند. گرچه پیش از این اعلام شده بود، اعمال تغییرات در تعرفه‌های مخابراتی از اول دی اجرایی می‌شود، اما پس از بروز وقفه 40روزه از پیاده‌سازی این تحول اقتصادی دکتر زارعیان، مدیرکل روابط عمومی شرکت مخابرات ایران طی مصاحبه‌ای صراحتا اعلام کرد که به طور قطع شرکت مخابرات در زمان دیگری تعرفه‌های تلفن ثابت مصوب شورای رقابت را اجرا خواهد کرد. گرچه طی این مصاحبه اشاره‌ای به علت یا عوامل این رویداد نه چندان خوشایند نشده است اما خبرگان براین باورند که تعرفه‌های مخابراتی همچنان در کشاکش اعمال نظر دو نهاد تنظیم مقررات و شورای رقابت قرار دارد و از این رو پیاده‌سازی آنها به زمان دیگری موکول شده است. بنابراین در فراز و نشیب افزایش تعرفه‌های مخابراتی، آنچه بیش از هر موضوع دیگری حایز اهمیت است، این است که در حال حاضر مخابرات ایران، تنها اپراتوری است که به طور قالب در سراسر کشور به ارایه خدمات تلفن ثابت به مشتریان می‌پردازد و اصولا به علت نداشتن رقیب در این حوزه به نوعی یکه‌تاز میدان است. بنابراین انتظار آن می‌رود که با نهایت ملاحظه و پایبندی به منشور حفظ حقوق مشترکان، اقدام به ایجاد هر گونه تغییر اعم از مختصر و اصولی در تعرفه‌های خود کند. از طرف دیگر با توجه به اینکه فرمولاسیون محاسبه نرخ تلفن ثابت، بسیار پیچیده‌تر از سایر کالاهای دارای تعرفه نظیر آب و برق است، از این رو با هوشمندی و درایت کافی، عرصه را برای مشترکانی که با حرف زدن اقدام به ساختن پول و درآمد برای اپراتورشان می‌کنند، تنگ‌تر از این نکند.