یک سوم پروژه های طرح جامع مالیاتی اجرا شد

به عنوان اولین سوال می‌خواستم بدانم طرح جامع مالیاتی در چه وضعیتی قرار دارد؟

طرح جامع مالیاتی طرحی است که در پنج محور نظام جامع مالیاتی، زیرساخت منابع انسانی و ذی‌نفعان که طبیعتا مودیان به عنوان مهم‌ترین ذی‌نفعان شناخته می‌شوند و همچنین مدیریت طرح دنبال می‌شود و متشکل از 32 پروژه است.

از این 32 پروژه چه تعداد تکمیل شده ‌است؟

11 پروژه تکمیل شده است.

این 11 پروژه بیشتر در کدام بخش‌های طرح بوده ‌است؟

عمدتا پروژه‌های زیرساختی طرح جامع مالیاتی بوده‌اند، مثلا طراحی شماره شناسایی مودیان. شماره شناسایی مودیان را به نخ تسبیحی که اطلاعات مربوط به مودی را به یکدیگر وصل می‌کند تمثیل می‌کنیم، یا مثلا طراحی ارتباط با صاحبان منافع که ما ذی‌نفعان اطلاعاتی و عملیاتی طرح جامع مالیاتی را شناسایی و نوع و نحوه ارتباط با آنها را نیز تنظیم کنیم.

طرح شماره شناسایی مودیان همان کد اقتصادی است که مراحل ثبت‌نام آن هم‌اکنون آغاز شده‌ است؟

بله. شماره اقتصادی نام قانونی آن است اما به لحاظ نظریه‌های مالیاتی به آن شماره شناسایی مودی می‌گویند. پروژه دیگری که در بخش زیرساختی اجرا کردیم استانداردسازی فرآیندهای مالیاتی بود. از سوی دیگر بحث این بود که ما پردازش متمرکز را برای نظام جامع مالیاتی پیگیری کنیم یا پردازش غیرمتمرکز، از همین رو پروژه‌ای تحت عنوان امکان‌سنجی کانون‌های پردازش مرکزی یا پردازش داده را اجرا کردیم و با توجه به ارتقای وضعیت زیرساختی کشور نتیجه‌اش این شد که پردازش را به صورت متمرکز اجرا کنیم.

قرار بود زیرساخت ارتباطی جداگانه‌ای برای نظام جامع مالیاتی پیاده‌سازی شود!

بله، ما با همکاری سازمان فناوری اطلاعات و بخش فناوری اطلاعات نهاد ریاست جمهوری و در نهایت شرکت مخابرات ایران به عنوان پیمانکار، اجرای زیرساخت جداگانه ارتباطی برای نظام جامع مالیاتی را پیگیری می‌کنیم. بحث ارتقای شبکه‌های محلی و خطوط ارتباطی راه دور ما یکی از پروژه‌ها در همین زمینه است، البته قبلا یک فاز از این پروژه را انجام داده‌ و تکمیل کرده‌ایم اما به لحاظ اینکه چهار یا پنج سال از آن زمان گذشته و امروز نیازمندی‌های طرح جامع مالیاتی مشخص‌تر شده‌ و از سویی گذشت پنج سال در فناوری اطلاعات یعنی یک عمر، بنابراین نیاز به بازنگری و ارتقا در شبکه حس می‌شد. از این رو بحث ارتقای شبکه LAN،WAN و خطوط مخابراتی را دنبال می‌کنیم. موضوع دیگر طراحی و آماده‌سازی دیتاسنتر طرح بود که پیاده‌سازی دیتاسنتر اصلی و پشتیبان هم‌اکنون آغاز شده ‌است.

چند درصد از زیرساخت ارتباطی‌تان تکمیل شده ‌است؟

بیش از دوسوم زیرساخت مورد نیاز تکمیل شده و ارتقای خطوط ارتباطی اتفاق افتاده و شبکه خطوط ملی مالیاتی نیز برقرار شده است.

منظور شما از ارتقای خطوط مخابراتی چیست؟ یعنی برای نقاطی که فیبر نداشته‌اند فیبر کشیده‌اید؟

ما حدود چهار سال پیش مرحله اول پروژه LWT (LAN،WAN،TELECOMUNICATION) را آغاز و یک بستر زیرساختی خطوط مخابراتی ایجاد کردیم. سرعت‌مان در آن زمان از 64 بیت در ثانیه تا حداکثر 512 بیت در ثانیه بود، الان این سرعت جوابگوی نیاز ما نیست. در طراحی جدیدمان خطوط از 512 بیت در ثانیه برای ساختمان‌های بسیار کوچک تا سرعت 32 مگابیت در ثانیه که دیتاسنترهای اصلی ما در آن قرار گرفته ارتقا پیدا کرده است. از همین رو باید خطوط فیبر را برای ارتباط بهتر برقرار و تجهیزات مورد نیاز خطوط پرسرعت را نیز تهیه و آماده می‌کردیم.

چند نقطه در سطح کشور باید تجهیز شوند؟

تقریبا بیش از 600 اداره مالیاتی در سطح کشور داریم.

اینها پروژه‌های پایه‌ای طرح جامع مالیاتی بودند؟

بله، اینها پروژه‌های پایه‌ای بود که راه‌اندازی شده‌اند، ما راه‌اندازی دفتر مدیریت برنامه و مدیریت تغییر را در دستور کاری قرار دادیم. همچنین تدوین استراتژی منابع انسانی از مهم‌ترین پروژه‌های زیرساختی طرح جامع مالیاتی به شمار می‌آیند.

شما در توضیحات خود اشاره‌ای به نرم‌افزار یکپارچه نظام جامع مالیاتی نکردید، این پروژه در چه مرحله‌ای قرار دارد؟

پروژه طراحی و اجرای آزمایشی نرم‌افزار یکپارچه نظام جامع مالیاتی (ITS) باید با پروژه‌های زیرساختی به‌ صورت همزمان اجرا می‌شد اما بنا به دلایلی که خارج از کنترل سازمان امور مالیاتی کشور و وزارت امور اقتصاد و دارایی بود با تاخیری چهارساله، سال گذشته شروع شد.

بعد از تکمیل پروژه‌های زیرساختی نوبت به اجرای آزمایشی طرح می‌رسد؟

بعد از تکمیل پروژه‌های زیرساختی نوبت به بخش اصلی طرح جامع مالیاتی می‌رسد. یعنی اجرای کر (CORE) طرح جامع مالیاتی را آغاز کردیم. برای اجرای پروژه‌های کر طرح جامع مجبور شدیم ITS را که از پروژه‌های مبنایی ما باقی مانده بود در این فاز اجرا کنیم در حالی که در این فاز باید پیاده‌سازی ملی طرح را اجرا می‌کردیم. اما ITS را شروع کردیم. ITS پروژه طراحی و اجرای آزمایشی نرم‌افزار یکپارچه نظام جامع مالیاتی است؛ یعنی آن سامانه نرم‌افزاری که باید به عنوان هسته مرکزی نظام مالیاتی عمل کند طراحی و اجرای آزمایشی‌اش در این پروژه انجام شده و اشکالاتش برطرف و آماده پیاده‌سازی ملی خواهد شد.

چه زمانی مقدمات لازم برای اجرای آن آماده می‌شود؟

ما می‌خواهیم سامانه نرم‌افزار جامع مالیاتی را از سال آینده آزمایش کنیم و از سال بعد از آن وارد فاز اجرایی شویم، بنابراین باید پروژه‌ای برای انتقال داده‌ها به سامانه جدید تعریف و اجرا کنیم. این پروژه که با کد DCT  DATA CONVERSION TRANSFER)) شناخته می‌شود وظیفه‌اش این است که دیتا را از سامانه‌های ما برداشته‌، تبدیل کند و به سامانه‌های جدید انتقال دهد.

DCT توسط شرکت بول انجام می‌شود؟

به هیچ وجه. شرکت بول فقط نرم‌افزار ITS را تولید می‌کند، بول به اطلاعات مودیان مالیاتی دسترسی ندارد. حتی پیاده‌سازی ملی نرم‌افزار ITS را نیز خودمان انجام می‌دهیم و نمی‌خواهیم اطلاعات مودیان، اطلاعات اقتصادی و اطلاعات مالیاتی در اختیار بول قرار گیرد.

برای ایجاد این همه تغییر و تحول در نظام مالیاتی کشور نیازمند اصلاح و بازنگری در قوانین مالیاتی کشور نیستیم؟

اتفاقا یکی از پروژه‌هایی که در دل نظام جامع مالیاتی تعریف شده اصلاح سیاست‌های مالیاتی است. بهبود سیاست‌های مالیاتی زمینه‌ساز اصلاح قوانین و مقررات است. ما در حال تکمیل اجرای بازنگری و بهبود قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌های امور مالیاتی هستیم و در همین چارچوب اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم تهیه شده‌ است. برای اینکه بتوانیم نظام مالیاتی نوین را پیاده کنیم باید در بخش‌های مختلف قانون مالیاتی که مربوط به سال 66 است و آخرین اصلاحیه آن در سال 86 انجام شده، اصلاح و تغییراتی صورت گیرد. در چارچوب طرح جامع مالیاتی اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم تهیه شده، بعد از اینکه در سازمان امور مالیاتی مراحل مختلف را پشت سر گذاشت و به وزارت امور اقتصادی و دارایی ارائه شد، به نظر می‌رسد ظرف ماه‌های آینده دولت تحت عنوان لایحه آن را تقدیم مجلس شورای اسلامی کند.

چه اصلاحاتی روی آن انجام شده است؟

ما روال‌هایی را که در یک نظام مالیاتی مدرن هست در این قانون اصلاح کردیم. به طور مثال در یک نظام مالیاتی مدرن بعد از اینکه مودی بلافاصله اظهارنامه‌اش را نداد طی فرآیندی به وی اعلام می‌شود که بایستی اظهارنامه‌اش را تحویل دهد، اگر باز تمکین نکرد سیستم باید از یکسری روش‌های خودکار و با توجه به اطلاعاتی که از مودی در خودش ذخیره دارد مالیات مودی را برآورد و محاسبه و ابلاغ کند. اجرای چنین امری نیازمند اصلاح قوانین و مقرارت بود.

پس تمرکز اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم روی روال‌های کاری متمرکز است!

عمدتا بله اما در مواردی هم اگر اصلاحی نیاز داشته همزمان با آن اصلاح‌های دیگری نیز صورت گرفته‌ است. آنچه از نظر طرح جامع مالیاتی اهمیت زیادی دارد این است که نظام مالیاتی مدرن نیازمند روال‌های کاری مدرن است که در واقع قانون موجود اجازه پیاده‌سازی آن روال‌ها را نمی‌دهد.

پروژه‌هایی که به آنها اشاره کردید که بخشی از آنها به اتمام رسیده بود و بخشی در حال تکمیل است، چند درصد کل طرح جامع مالیاتی را شامل می‌شود؟

یک عدد برای آن وجود ندارد، مواقعی از زمان مصرف‌شده برای طرح جامع مالیاتی صحبت می‌کنید. کل طرح جامع مالیاتی تعدادی نفر ساعت است، زمانی می‌گویید چند درصد از کل نفر ساعت اجرا شده است، در این صورت این رقم بالاست چرا که پروژه‌های زیرساختی زمانبری بیشتری دارد.

یعنی نمی‌توانیم بگوییم هم‌اکنون 60 درصد پروژه اجرا شده است؟

با روش‌های مختلف به اعداد مختلفی می‌رسیم. ممکن است عدد پیشرفت طرح جامع مالیاتی زیاد به نظر نرسد به این دلیل که اصل طرح جامع مالیاتی نرم‌افزار ITS است، وقتی ستون فقرات یک طرح (ITS) با چهار سال تاخیر شروع شود طبیعی است که آن طرح با تعویق قابل ملاحظه‌ای مواجه است.

شما در بخشی از صحبت‌تان اشاره کردید که ITS در پایان سال دیگر آماده بهره‌برداری آزمایشی می‌شود این در حالی است که قرار بود این پروژه در پایان نیمه اول سال آینده یعنی پایان شهریورماه به بهره‌برداری برسد. به چه دلیل اجرای آن مجددا به تعویق افتاد؟

پروژه طراحی و اجرای آزمایشی نظام جامع مالیاتی یا همان ITS یک پروژه نرم‌افزاری بسیار بزرگ است که جنبه‌های کسب و کار مالیات و فنی و تکنیکی و قوانین و مقررات را شامل می‌شود. حتی اگر سامانه نرم‌افزاری جامع مالیاتی زودتر آماده شود ما برای بخش‌های عمده‌ای از نرم‌افزار نیازمند اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم هستیم. بحث دیگر اینکه ما در چندین جای پروژه برای حساسیتی که در کیفیت طرح داشتیم مجبور شدیم حداقل در دو نقطه، زمان اضافه‌ای برای آن در نظر بگیریم که بتوانیم روی بعضی از بخش‌های پروژه بازنگری انجام دهیم. بعد از اینکه فاز تحویل کسب و کار پروژه تکمیل شد احساس کردیم بعضی از نقاط ضعف در حوزه یکپارچگی خدمات مودیان و در حوزه حسابداری مالیاتی در طرح وجود دارد، پس از آن، زمان دو تا سه‌ماهه‌ای را برای بازنگری قرار دادیم که در زمان‌بندی اصلی پروژه منظور نشده بود. بنابراین حساسیت‌های کیفی ما و پیچیدگی‌های فنی و مالیاتی پروژه و بحث‌های قانون و مقررات موجب شد که با چند ماه تاخیر مواجه شویم. خب واقعیت این است که این چند ماه تاخیر در یک پروژه 30ماهه با این عظمت چندان قابل تحمل نیست.

البته پروژه‌ای که آغاز اجرای آن 10 سال به تاخیر افتاده به قولی شش ماه تاخیر در آن زیاد مهم نیست.

البته این هم نظری است.

مودیان مالیاتی چه زمانی پیاده‌سازی نظام جامع مالیاتی را حس می‌کنند؟

عملا این اتفاق در حال وقوع است، ما بعد از اینکه طراحی شماره شناسایی مالیاتی یا همان شماره اقتصادی را تکمیل کردیم فرآیند ثبت‌نام را آغاز کردیم. این کار در واقع به معنای تشکیل پرونده مودیان در طرح جامع مالیاتی است. شماره اقتصادی که به مودیان می‌دهیم شماره شناسایی مودیان در طرح جامع مالیاتی است و به دنبال آن هم مودیان می‌توانند از خدمات طرح جامع مالیاتی بر مبنای پروژه‌هایی که طرح تاکنون تکمیل کرده بهره‌مند شوند. مثلا امیدوار هستیم تبادل اطلاعات با سازمان امور مالیاتی در نیمه اول سال آینده به ‌صورت الکترونیکی شود.

یعنی مودیان مالیاتی بتوانند پرونده‌های مالیاتی خود را به ‌صورت آنلاین ببینند؟

یکی از اقداماتی که خواهیم کرد این است که مودیانی که ثبت‌نام‌شان را تکمیل کرده‌اند امکان دسترسی الکترونیکی به پرونده مالیاتی‌شان داشته باشند.

ارسال اظهارنامه‌ها هم که باید الکترونیکی شود و دیگر نیازی به ارسال کاغذی اظهار‌نامه‌ها نیست؟

باید اظهارنامه الکترونیکی ارسال کنند. پرداخت الکترونیکی را مودیان می‌توانند انجام دهند، همچنین مودیان امضای الکترونیکی را پس از ثبت‌نام در نظام جامع مالیاتی دریافت خواهند کرد.

طی کردن تمامی این فرآیند به صورت الکترونیکی منوط به داشتن امضای الکترونیکی است؟

طبیعتا، البته ارتقای سطح خدمات الکترونیکی وابسته به امضای الکترونیکی است اما بخشی از ارتقای خدمات ‌الکترونیکی وابسته به امضای الکترونیکی نیست که در حال انجام دادن آن نیز هستیم. البته ما هم خدمات الکترونیکی وابسته به امضای الکترونیکی و هم خدمات الکترونیکی مستقل از امضای الکترونیکی را پیگیری می‌کنیم.

به طور مثال برای ارسال اظهارنامه‌ها به ‌صورت الکترونیکی لازم است مودیان در سال آینده امضا داشته باشند یا خیر؟

سطح الکترونیکی شدن اظهارنامه‌های الکترونیکی در سطوح مختلفی مطرح است. اولا سال گذشته بیش از 40 درصد مودیان ما اظهارنامه خود را الکترونیکی ارسال کردند و امیدواریم این رقم طی سال ‌جاری به 70 درصد برسد.

البته مودیان باید ضمن ارسال الکترونیکی اظهارنامه‌ها، اظهارنامه خود را به‌ صورت کاغذی نیز برای سازمان مالیاتی ارسال می‌کردند.

یک بحث تکمیل و ارسال الکترونیکی اظهارنامه‌ها بود که در کنارش باید نسخه چاپی آن نیز تهیه، امضا و ارسال می‌شد. طبیعتا برای اینکه آن امضا حذف شود نیاز به امضای الکترونیکی است. بحث دیگر هم استفاده از ظرفیت‌های قانونی موجود است، بخشی از مودیان سال گذشته مجبور شدند اظهارنامه را حضوری و دستی به ما تحویل دهند. امسال برنامه‌ریزی کردیم با توجه به اینکه قانون مالیات‌های مستقیم اجازه ارسال اظهارنامه‌ها را به صورت پستی می‌دهد از این ظرفیت استفاده کنیم و از طرفی به بخشی از مودیان نیز امضای الکترونیکی دهیم. به هر حال روش‌های مختلفی را دنبال می‌کنیم که ارتقای بخش خدمت‌رسانی به مودیان را به دنبال داشته باشد.

شما از صدور کد اقتصادی به عنوان شماره شناسایی مودیان نام بردید، شناسایی مودیان چه زمانی تکمیل می‌شود؟

 ما طراحی شماره شناسایی مودیان را تکمیل کرده‌ایم، موضوعی که در طراحی مطرح بود و همزمان با طراحی اتفاق افتاد این بود که کدهای کشوری در چارچوب شماره شناسه ملی ساماندهی شوند، همین امر موجب شد مبنای شماره شناسایی مودیان را شماره شناسه ملی آنها قرار دهیم و بخش خاص مالیاتی را آخر شماره شناسه ملی حسب مورد اضافه کنیم. یعنی نیازمندی خود را به انتهای شماره و شناسه ملی اضافه کردیم.

اشخاص حقوقی را چگونه در این مرحله شناسایی کردید؟

هم‌اکنون در کشور تصمیم گرفته شده که شماره ملی 10رقمی‌ای که ثبت احوال می‌دهد به عنوان شماره شناسایی اشخاص حقیقی مورد استفاده قرار گیرد و شناسه ملی 11رقمی‌ای که اداره ثبت شرکت‌ها به اشخاص حقوقی می‌دهد به عنوان ریشه شناسایی شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.

فرآیند ثبت‌نام مودیان آغاز شده است؟

بله فرآیند ثبت‌نام شروع شده و...

 هم‌اکنون ثبت نام افراد حقوقی آغاز شده؟

15 بهمن‌ماه ثبت‌نام اشخاص حقوقی را آغاز کردیم. امیدواریم از اول سال آینده بتوانیم ثبت‌نام اشخاص حقیقی را نیز شروع کنیم و طبق برنامه، زمان‌بندی ثبت‌نام اشخاص حقیقی را هم کامل کنیم. همزمان با تکمیل نرم‌افزار ITS تشکیل پرونده الکترونیکی را نیز به اتمام می‌رسانیم.

شما تاریخ ثبت‌نام را 15 بهمن اعلام کردید. این تاریخ تقریبا دو ماه دیرتر از زمانی است که قرار بود ثبت‌نام برای کد اقتصادی آغاز شود!

راه‌اندازی سامانه‌ای که سرعت لازم، امنیت لازم و نیازمندی‌های لازم را داشته باشد بسیار سخت است. در شرایط فعلی ثبت‌نام ما ثبت‌نام گمرک و سازمان امور مالیاتی را شامل می‌شود. همین که ما با گمرک توافقاتی برای انجام یک ثبت‌نام انجام دهیم و نیازمندی‌های آنها را در همین قالب تامین کنیم زمانبر است.

کدام ثبت‌نام گمرک تحت شمول ثبت‌نام شما قرار گرفته است؟

گمرک همزمان با تکمیل پروژه ثبت‌نام ما قصد داشت در چارچوب گمرک نوین از فعالان بخش صادرات و واردات ثبت‌نام و برای آنها یک کد صادر کند، نهایتا جلساتی در وزارت امور اقتصادی و دارایی تشکیل شد و با توجه به اینکه 95 درصد اطلاعات مشترک است قرار شد یک ثبت‌نام انجام شود و پنج درصد اطلاعات اضافی گمرک هم در این سامانه اضافه شود. خوبی آن این است که مودی یک ‌بار بیشتر ثبت‌نام را انجام نمی‌دهد و از گمرک هم می‌تواند سرویس بگیرد. در اصل هم شماره شناسایی و هم مرحله ثبت‌نام مشترک شد.

در اصل شماره عملیات مالیاتی و شماره عملیات گمرکی مودی یکسان است.

به نظر می‌رسد شماره اقتصادی با تمهیداتی که پیش‌بینی شده به کل حوزه اقتصادی تعمیم پیدا کند چرا که مثلا در حوزه گمرک واردکنندگان و صادرکنندگان بخشی از مودیان مالیاتی به شمار می‌آیند. وقتی از مشاغل و اصناف نیز صحبت می‌کنیم می‌بینیم مجموعه‌ای از مودیان مالیاتی همان صاحبان مشاغل و اصناف هستند.

البته اگر به این صورت تصور کنیم تمام جمعیت کل کشور از یک سنی به بعد مودی مالیاتی به شمار می‌آیند.

اصولا هر چه بتوانیم فرآیندهای ثبت‌نام و صدور کدها را کاهش دهیم به بهبود فرآیندها کمک کرده‌ایم. در شرایط فعلی ما کد خود را شاخه‌ای از کد ملی و کد شناسایی حقوقی افراد انتخاب کرده‌ایم برای اینکه بتوانیم هم‌راستا با آنها حرکت کنیم.

 پس از انجام ثبت‌نام کد اقتصادی را هم دریافت می‌کنند؟

بله.

 قرار بود پس از دریافت کد اقتصادی برای دریافت امضای الکترونیکی معرفی شوند!

دقیقا همین‌طور است.

همچنین برای دریافت امضای الکترونیکی قبل از راه‌اندازی مرکز میانی خودتان قرار بود از مرکز میانی عام، امضای الکترونیکی را دریافت کنند.

بله همین‌طور است.

الان این فرآیند انجام می‌شود؟

طی هماهنگی‌ای که با وزارت صنعت، معدن و تجارت و مرکز توسعه تجارت الکترونیکی انجام دادیم قرار شد این کار را به صورت چندمرحله‌ای انجام دهیم و در اولین مرحله که موافقت‌های اولیه آن هم انجام شده مودیانی که ثبت‌نام‌شان را کامل کرده‌اند به مراکز موجود صدور گواهی الکترونیکی معرفی می‌شوند و آنجا امضای الکترونیکی انجام عملیات مالیاتی را دریافت می‌کنند، بعد از آن فاز دیگری داریم که بدون اینکه مرکز میانی راه‌اندازی کنیم مراکز ثبت‌نام را در ادارات امور مالیاتی ایجاد کنیم.

فعلا قرار است از دفاتر ثبت اسناد به عنوان دفاتر ثبت‌نام امضای الکترونیکی استفاده کنید؟

در مرحله اول از دفاتر موجود و فعال مرکز توسعه تجارت الکترونیکی استفاده می‌کنیم. بعد از آن هم در مرحله نهایی مرکز میانی مستقل خواهیم داشت که مراحل مشاوره‌ای و طراحی‌اش در حال انجام است.

مرکز میانی سازمان امور مالیاتی به عنوان مرکز میانی بخش اقتصادی کشور محسوب می‌شود. راه‌اندازی این مرکز در چه وضعیتی قرار دارد؟

راه‌اندازی یک مرکز میانی مقدمات بسیار زیادی می‌خواهد. بحث‌های مطالعاتی تدوین اسناد مربوطه، کسب مجوزهای مربوطه، طراحی زیرساخت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و غیره جزو بخش‌های این مقدمات را تشکیل می‌دهند.  ما در مرحله طراحی و انجام مطالعات هستیم تا بتوانیم آن را اجرا کنیم.

قرار بود ارسال اطلاعات برای سامانه نظام جامع به صورت آنلاین صورت گیرد. این پروژه اجرایی شده است؟

مطابق ماده 169 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم اجازه داریم که شماره اقتصادی صادر کنیم، ثانیا از مودیان بخواهیم معاملات‌شان را اعم از خرید و فروش با ذکر شماره اقتصادی خود و طرف معامله به ما گزارش دهند اما اجرای این بند قانون عملا از سال 1381 متوقف شده بود ولی دستورالعمل جدید ماده 169 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم تدوین و ابلاغ شده است و این دستورالعمل از اول سال اجرا می‌شود. برای مودیانی که هنوز موعد ثبت‌نام‌شان نشده است تبادل اطلاعات از طریق شماره ملی و شناسه ملی صورت می‌گیرد.

به نظر می‌رسد این دستورالعمل بیشتر برای مودیان حقوقی و دولتی است؟

نه، دستورالعمل جدید برای اشخاص حقیقی و حقوقی به صورت عام است. امیدواریم حداکثر تا اواسط سال آینده تبادل اطلاعات به صورت الکترونیکی صورت گیرد. یعنی مودیانی که مراحل ثبت‌نام آنها کامل شده است ارسال اطلاعات معاملات خرید و فروش را به‌ صورت الکترونیکی انجام دهند.

برای تشخیص صحت این اطلاعات با دستگاه‌های دیگر کراس‌چک انجام می‌دهید؟

مطمئنا برای صحت‌سنجی اطلاعات مودیان مالیاتی با اطلاعات دستگاه‌های دیگر کراس‌چک را انجام می‌دهیم.

در این صورت باید سامانه جامع امور مالیاتی را به سامانه دستگاه‌های دیگر متصل کرد.

این کاری است تدریجی و دفعی نمی‌توان آن را انجام داد. برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شده‌ است. ماده 120 قانون برنامه پنجم توسعه پیش‌بینی کرده که سازمان امور مالیاتی با دستگاه‌ها و سازمان‌های دیگر تبادل اطلاعات انجام دهد. این دستورالعمل آماده شده و در شرف ابلاغ است. با آماده شدن این دستورالعمل امکان دسترسی این سازمان به منابع اطلاعاتی دقیق‌تر تسهیل می‌شود.

در بخشی از صحبت‌تان به خدمات الکترونیکی که مودیان می‌توانند دریافت کنند اشاره کردید. یکی از آنها ارسال اظهارنامه به صورت الکترونیکی بود، یکی دیگر رویت پرونده‌های مالیاتی بود و دیگری پرداخت الکترونیکی، برای این بخش با بانک‌ها وارد مذاکره شده‌اید؟

هماهنگی‌هایی صورت گرفته است تا ما امکان پرداخت الکترونیکی از کانال‌های مختلف را فراهم کنیم؛ چه از طریق اینترنت یا POS و یا ATM. به هر حال اصل حساب‌های دولتی نزد بانک ملی است اما هماهنگی‌های لازم صورت گرفته تا مودیان بتوانند از تمام کانال‌های ارتباطی بانک‌ها استفاده کنند.

یعنی امکان پرداخت شتابی مالیات به ‌صورت الکترونیکی وجود دارد؟

بله. برای پرداخت مالیات یک شماره و شناسه پرداخت در اختیار مودی قرار می‌گیرد و از آن طریق می‌تواند پرداخت کند.

گاهی میزان مالیات زیاد است و سقف پرداخت از طریق کانال‌های الکترونیکی از قبیل اینترنت و دستگاه‌های خودپرداز محدود است. برای رفع این مشکل آیا توافقاتی با بانک مرکزی صورت گرفته است؟

بله برای این موضوع هماهنگی‌های لازم با بانک‌ها صورت گرفته است.

یعنی برای پرداخت مالیات این سقف برداشته می‌شود؟

این یک بعد قضیه است، بعد دیگر این است که حجم عمده مودیان میزان مالیات پرداختی‌شان بالا نیست، هر چه به راس هرم نزدیک می‌شویم تعداد افرادی که مالیات بیشتری می‌پردازند کاهش می‌یابد اما برای آن نیز در حال مذاکره هستیم. باید توجه داشت که بیشتر مودیان خیلی بزرگ ترجیح می‌دهند که برای پرداخت مالیات‌شان به سازمان امور مالیاتی یک چک بدهند به‌ جای اینکه مالیات خود را نقدی و به صورت الکترونیکی بپردازند.در نهایت تمام مبادلات، به غیر از اینکه سند و مدرکی را به صورت فیزیکی از مودی بخواهیم، به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. تمام چرخه حیات یک پرونده مالیاتی به‌ صورت الکترونیکی خواهد بود.

اجرای ملی سامانه یکپارچه مالیاتی از چه زمانی آغاز می‌شود؟

سامانه یکپارچه مالیاتی از ابتدای سال 92 اجرا می‌شود.