مرثیه ای برای دسترسی به اینترنت پرسرعت

به گزارش عصر ارتباط، بیزینس مانیتور مجموع تعداد کاربرانی را که در ایران به اینترنت دسترسی دارند تا پایان سال 2011 بیش از 27 میلیون نفر تخمین زده است و مرکز توسعه مدیریت ایران (متما) این میزان را تا پایان سال 89 معادل 24میلیون و 554 هزار و 372 اعلام کرده است.
عدد اعلامی از سوی بیزینس مانیتور با رشد 5/7 درصدی در مقایسه با سال قبل آن معادل 37 درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد و متما ضریب نفوذ 66/32 درصدی را اعلام کرده است و به زودی نیز ارقام رسمی متعلق به سال 90 اعلام خواهد شد.این در حالی است که آمار دقیق‌تر که متعلق به مرکز آمار ایران است عددهای متفاوت‌تری را نشان می‌دهد. طبق اعلام مرکز آمار ایران، تا پایان سال 89، از مجموع 8/74 میلیون نفر جمعیت کشور 11 میلیون نفر با ضریب نفوذ 7/14درصدی کاربر اینترنت در کشور بوده‌اند.
علی‌رغم رشد 14 درصدی اینترنت در کشور طی یک سال گذشته، ضریب نفوذ باند پهن تا پایان سال 2011 تنها دو درصد بوده است که نرخ پایین آن در مقایسه با دیگر ملل خاورمیانه ناشی از محدودیت اعمال‌شده در کشور در واگذاری سرویس‌های اینترنت پرسرعت است.
در همین راستا هم به‌رغم سرمایه‌گذاری 20میلیارد دلاری ایران برای توسعه شبکه‌های نسل آینده (NGN) اعمال محدودیت در استفاده از سرویس‌های باند پهن توسط کاربران توجیه این سرمایه‌گذاری را با ابهام مواجه می‌کند.

سرنوشت ADSL
سرویس اینترنت پرسرعت مبتنی بر فناوری DSL برای نخستین بار در سال 1384 عرضه شد. پیش از آن در فروردین‌ماه سال 1383، آلکاتل از پشتیبانی نخستین شبکه DSL در ایران خبر داده بود و با شرکت عصر دانش‌افزار که یک ISP خصوصی بود، قرارداد امضا کرده بود.
قرار بود آلکاتل طی سه سال یکصد هزار خط DSL راه‌اندازی کند و تعداد زیادی از کاربران در تهران و سراسر کشور را با ارتباطات پرسرعت اینترنت تحت پوشش قرار دهد که فاز اول آن با راه‌اندازی 23 هزار خط انجام شد و تنها به همان میزان خطوط نیز اکتفا شد چرا که پس از راه‌اندازی این میزان خط و افتتاح رسمی از شبکه‌های اینترنت پرسرعت مبتنی بر DSL در کشور هر یک از 11 شرکت PAP مسیر جداگانه‌ای را برای خود ترسیم کردند. آنها اکنون در بازار رقابتی نزدیک به یک میلیون پورت اینترنت پرسرعت در اختیار مشتریان خود قرار داده‌اند.

وایمکس مبهم
هر چند ADSL اصلی‌ترین ارتباط اینترنتی باند پهن کشور است اما دیگر فناوری‌های باند پهن نیز با سرعت لاک‌پشتی در کشور آغاز به رشد کرده‌اند، به‌ طوری ‌که در اسفندماه سال 1388 رگولاتوری کشور همگام با دنیا برای سرمایه‌گذاری بر فناوری بی‌سیم وایمکس، چهار پروانه اپراتوری وایمکس صادر کرد تا آنها سرویس‌های این فناوری باند پهن را نیز در ایران عرضه کنند؛ پروانه‌هایی که به دلیل شبهه‌ها و ابهامات فراوانی که در نحوه واگذاری آنها وجود داشت، هنوز برای اپراتورهای آن نیز سودده نشده است و در این میان ایرانسل و مبین‌نت از سردمداران آن محسوب می‌شوند و اسپادان و رایانه دانش گلستان به حاشیه کشیده شده‌اند. گرچه وایمکس در مقایسه با دیگر فناوری‌های باند پهن با رشد سریع‌تری مواجه شده است اما این نیز مرهون امکانات از پیش ساخته‌شده دو اپراتور تلفن همراه کشور یعنی ایرانسل و همراه ‌اول است که یکی خود اپراتور وایمکس و دیگری سهامدار 40 درصدی اپراتوری دیگر است.

مخابرات صدرنشین بازار اینترنت
شرکت مخابرات ایران با برخورداری از انحصار خطوط سیمی تلفن ثابت همچنان صدرنشین بازار اینترنت کشور است و به دلیل استفاده گسترده کاربران از اینترنت دایال‌آپ، تا پایان سال 1388 مخابرات از 23 میلیون کاربر اینترنت برخوردار بوده است. شرکت مخابرات ایران طبق اعلام رسمی خود هم‌اکنون 40 درصد از بازار دیتای کشور را در اختیار دارد.
مخابرات ایران در سال‌های نه‌چندان دور که تعداد 30 میلیونی کاربر اینترنت را برای خود هدف گرفته بود، موفق به کسب این سهم از بازار نشد و اکنون با خصوصی شدنش و رهایی از بندهای محدودیت دولتی برای پنج سال آینده واگذاری 10 میلیون پورت اینترنت پرسرعت با سرعت 10مگابیت را در دستور کار خود قرار داده است.

چالش محاسبه تعداد کاربران
البته بیزینس مانیتور به نکته جالب توجهی نیز اشاره کرده و گفته است محاسبه دقیق تعداد کاربران اینترنت در بسیاری از کشورها به یک کار پرچالش تبدیل شده است؛ چالشی که ایران همواره با آن مواجه است و اعلام عدد دقیق تعداد کاربران و ضریب نفوذ از سوی هر یک از مسوولان متفاوت از دیگری است. گرچه مرکز آمار ایران با همکاری سازمان فناوری اطلاعات ایران نسبت به تهیه فرمولی برای محاسبه تعداد کاربران اینترنت کشور اقدام کرد اما یکی از مشکلات در محاسبه کاربران اینترنت در ایران روش‌های دسترسی آنها به اینترنت در مکان‌های عمومی همچون کتابخانه‌ها و کافی‌نت‌هاست. همچنین پورت‌های خانگی نیز میان چند کاربر مختلف به اشتراک گذاشته می‌شود که محاسبه پورت یا کاربرانی که از آن استفاده می‌کنند با مشکل مواجه شده است.
علاوه بر شرکت مخابرات ایران 1200 شرکت ISP نیز سرویس‌های اینترنتی ارائه می‌دهند؛ سرویسی که در نهایت پهنای باند خود را از مخابرات تامین می‌کند و خرده‌فروشی اینترنت را بر عهده دارد.