شرکت‌های ندا تعامل کردند، مخابرات سوء استفاده کرد

این اقدام موجب گلایه شدید و نگرانی شرکت های PAP شد و اقدامات خود را آغاز کردند که نشان دهند، اتفاقی که افتاده غیر‌رقابتی، انحصار گرایانه و مخالف توافقات آنها با مخابرات ایران است. تا اینکه هفته گذشته معاون نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات دریافت هزینه رانژه (تغییر مسیر زوج سیم تلفن مشترک) خطوط ADSL از شرکت‌های ارایه دهنده اینترنت را مجاز اعلام  کرد و  گفت: این بخشنامه با توافق شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های PAP و با هدف تسهیل فرآیند ارایه خدمات به مشترکان ADSL تهیه شده است و مشکلی از این بابت وجود ندارد.” (خبرگزاری مهر). رضوانی همچنین تاکید کرد که این بخشنامه ارتباطی با قیمت اینترنت مشترکان نهایی ندارد و شرکت‌های PAP مجاز نخواهند بود بابت هزینه رانژه از مشترکان مبلغی دریافت کنند.
اقدام مخابرات و بعد اظهارات رضوانی البته از جلساتی نشات می گیرد که گروه شرکت های ندا و مخابرات زیر نظر شورای رقابت برگزار کرده‌اند و آنگونه که PAP ها می گویند، نتایج این جلسات، صورت قانونی نداشته است.
برای بررسی این موضوع مناقشه، با عبدالمحمد بیدختی نژاد، یکی از نمایندگان گروه شرکت‌های PAP در جلسات مشترک با مخابرات گفت‌و‌گو کرده ایم. وی در این گفت و گو، اقدام مرکز فناوری اطلاعات شرکت مخابرات ایران را غیر حرفه‌ای و مایه تعجب بسیار دانست و گفت که با شخصیت و سابقه او بازی شده است. گفت و گو را باید بخوانید تا دریابید منظور بیدختی نژاد چیست.
ضمنا فناوران در روزهای آینده برای شفاف تر شدن موضوع و ضمنا حفظ بی طرفی، با سایر طرف های درگیر این موضوع، از جمله مخابرات، شرکت‌های PAP، شورای رقابت و رگولاتوری نیز گفت و گو کرده نظرات آنها را منعکس خواهد کرد.

گفت وگو: ایمان بیک

آقای بیدختی نژاد، بحث رانژه از کجا شروع شد؟ تا آنجا که می دانیم، آیین نامه تعاملی شرکت های ندا با مخابرات بر ارایه رایگان این خدمات از سوی مخابرات اشاره دارد.
برای صحبت در این مورد باید به مدت ها قبل برگردیم و اول بگوییم که تعاملات شرکت های ندا و مخابرات چگونه شکل گرفت و چه مراحلی در شورای رقابت طی شد.

یعنی برگردیم به زمان خصوصی سازی مخابرات؟
ببینید. مخابرات به عنوان اپراتور غالب دارای انحصار طبیعی بود و در پروانه اش هیچ تعریفی هم از دیتا ارایه نشده است.

بالاخره مخابرات ایران هم خصوصی است و مجوز ارایه خدمات اینترنت پرسرعت را دارد.
بله. در زمینه ارایه خدمات دیتا، سه لایه Core، Edge و Access  را داریم. Core  و Edge که در انحصار است و در لایه دسترسی هم علاوه بر 11 شرکت ندا به مخابرات ایران هم مجوز داده شده است. پس این شرکت با توجه به ویژگی انحصار طبیعی که دارد، برای حضور در لایه دسترسی باید طبق ضوابط حقوق سایر فعالان بازار رقابتی را رعایت کند. اما ما می گوییم مخابرات این قواعد را رعایت نکرده است.

خب این ادعایی است که زیاد شنیده می‌شود. اما مخابرات همواره می گوید که در چارچوب قانون رفتار کرده است.
اگر برگردیم به نیمه دوم سال 90 می بینیم که مخابرات با برگزاری مناقصه های بزرگ و بدون توجه به اینکه چند درصد این بازار سهم اوست، دو میلیون پورت خریداری
کرد.
حال  شما به من بگویید در شرایطی که مخابرات این قدر سرمایه گذاری کرده، چه جاذبه ای برایش دارد که امکاناتش را در اختیار سایر دارندگان پروانه بگذارد.

این که برای مخابرات جاذبه دارد یا نه مهم نیست، مهم این است که مخابرات ایران اقدامی کرده باشد که تعادل بازار را به هم بزند. آیا چنین کاری کرده است؟
 ما می گوییم کرده است. کلا مخابرات ایران اگر بخواهد شرکت های ندا را از بازار رقابت خارج کند، سه ابزار مهم در اختیار دارد، ندادن امکانات، طولانی کردن پروسه دادن امکانات و بالا بردن قیمت تمام شده خدمات برای رقبا که متاسفانه مخابرات با هر سه این ابزار به جنگ PAPها آمده است.
به این ترتیب شرکت هایی هم که برنامه داشتند و می خواستند کار کنند، با مشکل مواجه شدند.

یعنی می گویید دریافت هزینه رانژه به منظور بالا بردن قیمت تمام شده خدمات شرکت های ندا بوده است؟
به هر حال امکاناتی که شرکت های PAP از سال 85 تا 89 ایجاد کرده اند، باید با رانژه کردن به دست مشتری برسد که بالا بردن هزینه و اتلاف وقت رانژه برای شرکت های ندا، بهره برداری از این امکانات را مشکل می کند.
ببینید شرکت های PAP چقدر در زمینه فضای پسیو در طول این سال ها مشکل داشته ایم. ببینید چند بار به بهانه های مختلف ارتباط ما را قطع کرده اند. همین مسایل است که ما می گوییم مخابرات اصول رقابت را رعایت نمی کند.

بالاخره شما درباره هزینه رانژه با مخابرات توافق کرده اید یا نه؟
توافقاتی بوده که مخابرات به آنها عمل نکرده و فقط یک بند از آن توافقات را که مربوط به رانژه بوده ابلاغ کرده است. ضمن اینکه آن توافقات جنبه قانونی پیدا نکرده و از نظر ما قابل اجرا  نبوده است.

توافقات در چه قالبی حاصل شد؟
موضوع به پیگیری‌های ما بر‌می گردد. در 29 آذرماه سال 90 شورای رقابت از مدیرعامل و رییس هیات مدیره وقت مخابرات  ایران و مدیران شرکت های PAP دعوت کرد تا در جلسه‌ای مسایل فیمابین بررسی شود.
 نتیجه این جلسه تصویب تشکیل کمیته ای متشکل از سه گوه بود که هر گروه قرار بود یک حق رای داشته باشد؛ یک گروه از مخابرات ایران، یک گروه از شرکت های PAP و داور مرضی الطرفین که این کمیته قرار بود زیر نظر شورای رقابت کار بکند.
در روز سوم دی ماه همان سال جلسه اول این کمیته برگزار شد که آقای صادقی نشاط به نمایندگی از دکتر پژویان رییس شورای رقابت، مدیریت جلسه را برعهده داشت.
در این جلسه آقایان پوررنجبر و سیدی به عنوان نمایندگان مخابرات و بنده و آقای میری به عنوان نمایندگان گروه PAP ها معرفی شدیم. هدف کمیته هم سیاست های کلان در خصوص تسهیم بازار و امکانات  و بررسی مشکلات فیمابین مخابرات و شرکت های ندا به صورت کلان و بعد دسته بندی این مشکلات، مشخص شدن راه حل ها و اجرای آنها پس از تایید شورای رقابت تعیین شد.

داور مرضی الطرفین چه کسی بود؟
یکی از مشکلات ما هم همین بود که اصلا داور مرضی الطرفین مشخص نشد. ما به عنوان PAP ها سه نهاد شورای رقابت، نظام صنفی رایانه‌ای و شورای عالی انفورماتیک را به عنوان پیشنهاد مطرح کردیم. مخابرات هم قرار بود نظرش را بدهد که نداد و موضوع بلاتکلیف ماند.

شما بدون داور جلسات را ادامه دادید؟
بله.

 PAP ها آماده پرداخت هزینه رانژه بوده و هستند، اما به شرطی که توافقات مسیر منطقی خود را طی کند، به تایید مراجع ذی صلاح برسد و زنجیره خدمات ارایه ADSL  هم کاملا توافق شود

خب ادامه جلسات بدون داور مرضی الطرفین اشتباه بوده است.
بله اشتباه بود. البته موارد دیگری هم بود. مثلا نمایندگان معرفی شده از سوی مخابرات در جلسات بعدی شرکت نکردند.
 ولی ما تصمیم گرفتیم در جلسات حاضر شویم تا حداقل برای یک بار هم که شده مشکلات ما با مخابرات دسته بندی شود و زنجیره خدمات ارایه سرویس اینترنت LSDA با توافق طرفین دربیاید.  اما گویا اشتباه کردیم.

پس جلسات ادامه پیدا کرد؟
بله. کلا 8 جلسه برگزار شد. در جلسه دوم که سیزدهم دی ماه 90 برگزار شد، چهار مبحث به عنوان دستور کار مطرح شد. از جمله اینکه طرفین (مخابرات و شرکت های ندا) در پرداخت هزینه‌ها برای نگهداری و توسعه امکانات مذکور در پروانه به نحو عادلانه مشارکت کنند و هر دو طرف هزینه های انجام شده را در هزینه های تمام شده خدمات به مشتریان، محاسبه کنند. همین بند می بینید که بر خلاف اقدام مخابرات و اظهارات معاون رگولاتوری است.

چطور؟
الان در مورد هزینه رانژه مثلا. مخابرات هزینه انجام رانژه را از ما می گیرد، ولی خودش در ارایه خدمت  به مشتریانش آن را لحاظ نمی کند.
سایر توافقات آن جلسه هم این بود که امکانات موجود در سراسر کشور بدون تبعیض از هر دو طرف در اختیار متقاضیان قرار بگیرد، ظرف 10 روز کمیته دایمی مدنظر شورای رقابت با حضور داور مرضی الطرفین شکل بگیرد و نمایندگان PAP ها تاییدیه همه شرکت ها را داشته باشند.
جلسه اول این کمیته دایمی  17 دی ماه در مرکز فناوری اطلاعات مخابرات ایران با حضور آقایان سیدی، امامی و حسین خانی از مخابرات برگزار شد که آن هم 7 مورد توافق داشت؛ یکی این که هدایت و کنترل مسایل فیمابین در کل کشور توسط مرکز فناوری اطلاعات مخابرات راهبری شود و آقای حسین خانی نیز به عنوان مدیر پروژه انتخاب شد.اما این جلسه  دو سه توافق دیگر داشت که از نظر ما خیلی مهم بود. اولی در مورد زنجیره خدمات تامین، شامل فضا، انتقال استانی، پهنای باند، رانژه،  راه اندازی سامانه و مکانیزه کردن ورود درخواست ها بود که مقرر شد راهکارهای عملیاتی و دستورالعمل ها مطابق با پروانه با فرمت کشوری تهیه و توسط مرکز فناوری اطلاعات به تمامی شرکت های مخابرات استانی ابلاغ شود.
 مورد دیگر این بود که در خصوص رانژه و هزینه های آن در جلسه مشترک بررسی و نتیجه به مرکز  فناوری اطلاعات مخابرات اعلام شود. در خصوص راه اندازی سامانه هم توافق شد که با مدیریت مرکز فناوری اطلاعات و به صورت ماجولار راه اندازی شود.
نتیجه بررسی هزینه های رانژه هم در جلسه پنجم این کمیته مورد موافقت قرار گرفت.

پس به هر حال توافق کرده‌اید.
بله توافق کرده‌ایم. اما این توافق مشروط به شرطی بود که در تمامی وصورتجلسه ها ذکر شده و برای هر توافقی باید مراحل قانونی طی شود و مجوزهای لازم اخذ شود.

مجوز از کجا؟
این کمیته زیر نظر شورای رقابت تشکیل شده بود و توافقات آن منوط به تایید شورای رقابت بود. بنابراین مجوز اجرای توافقات را شورای رقابت باید صادر می کرد. در مورد خاص ما این تاکیدات را در قالب 3 تبصره هم ذکر کرده بودیم.

تبصره ها دقیقا به این صورت بود:
شرکت ها در انتخاب زمان دایری و جمع آوری بر اساس جداول، دارای اختیار و انتخاب خواهند بودو مع الوصف سرویس‌دایری و جمع آوری 72 ساعته به عنوان سرویس پایه مدنظر است.
دستورالعمل اجرایی مورد توافق حداکثر دو هفته پس از انجام مفاد تبصره 3 تدوین و توسط مرکز فناوری اطلاعات به تمامی شرکت های مخابراتی ابلاغ می گردد.
دستورالعمل های اجرایی واگذاری امکانات در زمینه انتقال و پسیو ظرف 3 هفته از تاریخ صورتجلسه توسط مرکز پیشنهاد و بعد از توافق طرفین و کسب مجوزهای لازم به استان ها ابلاغ خواهد شد.
اما مرکز فناوری اطلاعات مخابرات بدون اطلاع کمیته و نمایندگان PAP ها و بدون هماهنگی با شورای رقابت و کسب مجوز از آنها صورتجلسه شماره 5 را طی نامه ای به مخابرات های استانی ابلاغ کرد و از آن زمان مشکلات ما هم شروع شد و مواجه شدیم با اینکه قراردادهای جدیدی ارایه می شود و شروع کردند به قطع کردن سرویس PA ها. SLA هم تنظیم کرده‌اند و داده‌اند که مورد توافق نبوده و در جلسات مطرح نشده.

در مورد قرارداد SLA بحثی کردید؟
بله. ضمن اینکه مقرر شد قراردادی یکسان مورد توافق قرار بگیرد، توافق کردیم SLA هم توسط مرکز تهیه شود و پنالتی هایی هم برای تاخیر در اجرای توافقات مدنظر باشد.
 اما این SLA هرگز برای توافق ارایه نشد. ضمن اینکه مخابراتی ها مدام می گفتند بابت رانژه زیان می دهند و جلسات را از سیاست گذاری های کلان سوق دادند به موضوعی فرعی به نام رانژه.  کلا تا موضوع هزینه های رانژه مشخص نمی شد، اجازه نمی دادند به موضوعات دیگر بپردازیم. در کل اهداف سه گانه ای که از ابتدا برای آن کمیته تشکیل شده بود، فراموش شد.

باز هم شما می توانستید جلسات را متوقف کنید و نکردید.
بله. خب ما می خواستیم زنجیره خدمات را دربیاوریم چون برای ما خیلی مهم بود. در مورد رانژه هم ما مشکلی نداشتیم و PAP ها آماده پرداخت هزینه بوده و هستند، اما به شرطی که این توافقات مسیر منطقی خود را طی کند، به تایید مراجع ذی صلاح هم برسد و زنجیره خدمات هم کاملا مشخص شود.

در مورد زنجیره خدمات توافقی داشتید؟
بله. این موضوع جلسه ششم ما در تاریخ 23 اسفندماه 90 بود. در آن جلسه زنجیره خدمات ارایه سرویس ADSL شامل خدمات پسیو (کابل اختصاصی، فیبر نوری و فضای پسیو شامل ام دی اف و لدرهای ارتباطی و ...) لینک های ارتباطی (ظرفیت انتقال) در حوزه غیر زیرساخت و خدمات رانژه بین طرفین توافق شد و سایر موارد مثل تامین فضای اکتیو، تامین پاور و اینترکانکشن به عنوان اولویت دوم مطرح شد.
در جلسات بعدی تا جلسه 8 هم دستورالعمل های پسیو را تدوین کردیم و قرار شد که کل صورتجلسات با یک نامه مشترک به شورای رقابت ارسال شود که ناگهان صورتجلسه شماره 5 دستورالعمل شد و به مخابرات های استان ها ابلاغ شد!

در صحبت های‌تان به اهمیت سامانه و پورتال اشاره کردید. چرا این پورتال اینقدر از دید شما اهمیت دارد؟
اهمیت اش اینجاست که امکان کنترل و بازرسی را به ما می دهد و می توانیم با سیستم tickting  دقیق بفهمیم که به چه میزان در دادن امکانات زمان از دست رفته است.
راه اندازی پورتال را در دو فاز مورد توافق قرار دادیم که در فاز اول، قرار بود استان های دارای سیستم مکانیزه لینک ارتباطی به PAPهای متقاضی بدهند و در فاز دوم نیز استان هایی که سیستم مکانیزه ندارند یا سیستم شام نیاز به روزآمدسازی دارد، لینک ارتباطی را پس از راه اندازی یا روزآمدسازی در اختیار بگذارند. در توافقات هم اشاره کرده بودیم که ملاک پرداخت هزینه های دایری و تخلیه همین سیستم مکانیزه است که متاسفانه این پورتال هم مورد بی توجهی قرار گرفته است.

این موضوعات را با شورای رقابت مطرح کرده‌اید؟
بله اشکالات کلی را گزارش کردیم و مقرر شده دکتر پژویان طرفین را برای بررسی موضوع فرابخواند.
 اعتراض شدید ما این است که مرکز فناوری اطلاعات مخابرات تمامی صورتجلسات را نادیده گرفته و یک بند از صورت جلسه 5 را ابلاغ کرده است.  ما می گوییم آنها رعایت امانت نکرده‌اند، اخلاق حرفه ای رعایت نشده و با آبروی ما به عنوان نمایندگان شرکت های ندا بازی شده است.

آبروی شما چرا در خطر است؟
من و آقای میری به عنوان نمایندگان شرکت ها در جلسات حضور داشتیم. حالا که وضعیت این طور شده و از توافقات سو استفاده شده، شرکت ها از ما می پرسند پس شما چه می کردید و چرا  جلسات این نتیجه را داشته که به زیان شرکت های ندا بوده است.
 آنها حق دارند برای شان سوال ایجاد شود. من سوالم از مخابرات و مرکز فناوری اطلاعات مخابرات این است اگر ما با آنها چنین رفتاری می کردیم، جواب شان چه بود؟ بر اساس کدام ادبیات فنی تسهیم بازار و امکانات را مترادف با رانژه گرفته اند و چرا کاری کرده اند که موضوع رانژه به چماقی تبدیل شود که مخابرات های استانی به بهانه معوقه صورتحساب ها ارتباط شرکت های ندا را قطع کنند.
در کل می گویم که آنها از اعتماد ما و علاقه PAP ها به تعامل سوء استفاده کرده‌اند و به صورتی به بازار هجوم آورده اند که منطبق با شرایط رقابت نیست.

در مورد تسهیم بازار شورای رقابت هم مصوبه ای دارد و سهم مخابرات را 10 درصد دانسته است. آیا این مصوبه قابل اجراست؟ آن هم در شرایطی که مخابرات تا 30 درصد بازار ADSL را در اختیار دارد؟
سهم بازار مخابرات بیش از 30 درصد است.  درمورد سهم بازار ما مطالبی را به شورای رقابت ارایه کرده ایم. این شورا هم برنامه ریزی های خوبی داشته که مصوبه تسهیم بازار
یکی از آنهاست.
 شورای رقابت برای اجرایی کردن مصوبه تسهیم بازارش استانداری ها را هم فعال کرده و از جمله به استانداری اصفهان و خراسان رضوی ابلاغیه داده است.
در این ابلاغیه مشخصا به سهم 10درصدی مخابرات از بازار ADSL اشاره و تصریح می شود اگر استانداری ها موضوع را به مخابرات استان ابلاغ کردند، در صورت نیاز اعلام کنند تا گروه رسیدگی شورای رقابت برای بازرسی کامل مخابرات استان اعزام شود.

توافق نمایندگان گروه شرکت های ندا با مرکز فناوری اطلاعات مخابرات در مورد هزینه های رانژه به شرح جدول بوده است:

نصب و تخلیه رانژه (برقراری ارتباط)
24 ساعته        65000ریال
48 ساعته        55000 ریال
72 ساعته        40000 ریال

نصب و تخلیه رانژه (جمع آوری ارتباط)
24 ساعته        35000 ریال
72 ساعته        30000 ریال