محمود اعلایی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، اظهار کرد: در طرح شبنم روی هر واحد محصول یک بارکد صادر می‌شود که امکان الصاق در مبداء نیز وجود دارد. هزینه برچسب شبنم در حدود 90 تومان تنها در قبال ارائه خدمات از جمله تولید، پشتیبانی و الصاق است که توسط ستاد مبارزه با قاچاق کالا تعیین شده است. البته اگر برچسب در مبداء الصاق شود هزینه آن تا یک چهارم هزینه فعلی کاهش خواهد یافت.
او تصریح کرد: با توجه به میزان واردات محصول که در ثبت سفارش ذکر شده است برچسب غیرفعال شبنم در اختیار وارد کننده قرار داده می شود تا در مبداء آن را روی کالا نصب کند. بنابراین زمانی که محصول وارد می‌شود بنابر اعلام گمرک بارکدها فعال خواهند شد و اگر حجم واردات از میزان اعلام شده در ثبت سفارش کمتر باشد مابقی برچسب ها از وارد کننده پس گرفته خواهد شد.
وی با اشاره به این که برخی افراد ایراداتی به این طرح گرفته اند، بیان کرد: بنا بر فرمایشات مقام معظم رهبری در سال 1382 دررابطه با قاچاق که گفتند "مبارزه با قاچاق محدود به مرز نیست و باید در سطح عرضه نیز نظارت صورت گیرد" این کار انجام شده است. همچنین در قانون نظام صنفی تکلیف شده وزارت صنعت، معدن و تجارت تمهیداتی بیندیشد تا محصول قاچاق به فروش نرسد که در کنار این ها در سال 1390 هیات وزیران مصوب کرد کالایی که ثبت سفارش می شود باید کد رهگیری داشته باشد که در این مصوبه وزارت صنعت، معدن و تجارت و ستاد مبارزه با قاجاق کالا ملزم به ایجاد سامانه شناسایی و رهگیری کالا شده‌اند.
مدیرعامل شرکت انفورماتیک راهبر ادامه داد: لایحه جدید قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در صحن مجلس تائید شده و شورای نگهبان به دلیل دارا بودن ماهیت تعزیراتی آن را ابلاغ نکرده و به دنبال آن است تا قوه قضاییه در این مورد نیز نظر خود را اعلام کند. به صراحت در ماده 10 این قانون گفته شده است کالایی که به کشور وارد می شود باید کدرهگیری برای آن صادر شود.
وی خاطرنشان کرد: مردم، فروشنده، دولت و واردکننده جزو ذینفان این طرح به حساب می آیند که مردم با استعلام می توانند دریابند محصولی که خریداری می کنند با اظهارات فروشنده تطابق دارد یا خیر. به طور مثال لباس یا قطعه یدکی اتومبیل که چندین کشور با کیفیت‌های مختلف تولید می کنند، خریدار کدام کیفیت را خریدرای می کند.
او همچنین افزود: دولت با این طرح می تواند حجم قاچاق را کاهش و حجم واردات رسمی را افزایش دهد که در کنار آن با این طرح دولت می تواند بیکاری و تولید بی کیفیت را کاهش دهد و یک جامعه آماری از محصولات وارداتی و تولید داخل را برای خود داشته باشد. همچنین وارد کننده که صدمات زیادی به خاطر واردات غیرقانونی متحمل شده است با این طرح می تواند محصولات با کیفیت خود را با اطمینان خاطر در بازار به فروش برساند.
اعلایی بیان کرد: دو سال پیش (1389) 30 میلیون دلار گوشی موبایل به کشور وارد شده است که در سال 1390 این مقدار به 95 ملیون دلار افزایش یافته است که 11 میلیون دلار آن مربوط به پنج ماه نخست سال و84 میلیون دلار آن مربوط به هفت ماه بعد همزمان با اجرای طرح شبنم بوده است. این آمار نشان می دهد که 80 میلیارد تومان افزایش درآمد برای وارد کننده و 17 میلیارد تومان افزایش درآمد از واردات رسمی تلفن همراه برای دولت ایجاد شده است.
وی درباره طرح شبنم گفت: برای هر واحد کالا یک کد منحصربه فرد براساس اعلام گمرک صادر می شود و در هر انباری که وارد کننده اعلام کند، برچسب توسط نصاب الصاق می شود و تا زمانی که نصاب تائید نکند کدها فعال نخواهند شد. این کدها که با هولگرام شبنم تولید می شوند از یکدیگر کاملا متفاوت بوده که محدوده جعل را کاهش می دهد. شبنم تقلب پذیر است اما جعل پذیر نیست و اگر فردی یک بار کد شبنم را استعلام کند کد در سامانه غیر فعال خواهد شد.
او با اشاره به این که طرح شبنم هیچ افزایش قیمتی برای خریدار ایجاد نمی‌کند خاطرنشان کرد: نباید هیچ افزایش قیمتی به دلیل وجود برچسب شبنم از خریدار کالا مطالبه شود و هزینه برچسب را باید واردکننده پرداخت کند نه مصرف کننده.
او یادآور شد: ایران کد بنابر ماهیت کالا صادر می شود که اطلاعاتی همچون محل تولید، مبداء واردات و نام واردکننده را در خود جای می دهد، اما شبنم به تعداد محصول صادر می شود و همانند تمام اطلاعات محصول که در برگه ثبت سفارش همچون نام محصول، کشور سازنده، وارد کننده و تاریخ انقضای محصول گنجانده شده قرار می‌گیرد. ضمن این که شبنم به شرکت ها و وزارتخانه ها در زمانی که نیاز به جمع‌آوری محصول از سطح بازار باشد نیز کمک می کند.
اعلایی ادامه داد: در حال حاضر در مرحله سوم طرح شبنم قرار داریم که از ابتدای آبان 1390 مرحله اول آن با 36 کد تعرفه در پنج گروه کالایی، از ابتدای اردیبهشت 1391 مرحله دوم آن با 370 کد تعرفه در 17 گروه کالایی و مرحله سوم آن از 15 دی با 3000 کد تعرفه در بیش از 30گروه کالایی آغاز شده است. در مرحله اول چهار ماه زمان صرف شد تا کالاهای عرضه شده به واحدهای صنفی در این طرح قرار گیرند که در ابتدای بهمن ماه این قسمت از طرح تمام شد.
او با اشاره به اینکه اسامی کالاها برای قرارگیری در این طرح از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا اعلام می شود افزود: برچسب محصولات سطح عرضه با محصولاتی که از زمان اجرای طرح به کشور وارد شده اند متفاوت است و این برچسب سطح عرضه تا یکم بهمن صادر شده است و اطلاعات استعلامی این دو برچسب با یکدیگر متفاوت است.
وی بیان کرد: استعلام بارکدهای طرح شبنم از چهار روش تلفن گویا، ارسال کد 16 رقمی به سامانه پیامکی، سامانه اینترنتی و اسکن بارکد دوبعدی توسط تلفن همراه قابل استعلام است که در پاسخ تمام اطلاعات مورد نیاز خریدار به آن اطلاع داده خواهد شد و در صورتی که بارکد جعلی یا غیرفعال شده باشد پیامکی به خریدار ارسال و محل خرید محصول از شخص پرسیده می شود و در جواب بعدی به خریدار کد رهگیری از سوی سازمان بازرسی ارسال می شود که خریدار می تواند پیگیر مراحل قانونی محصول قاچاق و بی کیفیت باشد.
مجری طرح شبنم ادامه داد: تاکنون 470 میلیون برچسب الصاق شده که تا پایان امسال به 500 میلیون بارکد افزایش خواهد یافت و در سال آینده به تعداد محصولاتی که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کند برچسب صادر خواهد شد. این برچسب ها توسط چهار اپراتور، 30 مخزن دار، 108 کارگزارو 6000 تا 7000 نصاب صادر و الصاق می شوند.
او در پاسخ به این سوال که محصولاتی مانند عطر که گالنی وارد می شوند چگونه برچسب دریافت می کنند گفت: از وارد کننده در هنگام ثبت سفارش پرسیده می شود که این عطرها در چند شیشه عرضه خواهند شد و به تعداد شیشه ها برچسب صادر می‌شود و قبل از عرضه برچسب ها الصاق خواهند شد.
وی در پایان گفت: محصولات سرمایه ای و مواد اولیه تولید نیازی به دریافت بارکد شبنم ندارند و شرکت های دولتی مانند GTC که وارد کننده هستند باید به تعداد محصولی که در سطح عرضه به کشور وارد می کنند برچسب دریافت کنند.
