یادداشت مهندس سیدحسن هاشمی، رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور
وقتی عنوان زیبای «تولید؛ دانش‌بنیان، کارآفرین» بر شعار سال 1401 نقش بست، خرسند شدیم که با تدبیر رهبر انقلاب، مسئولان کشور کاری خواهند کرد کارستان تا نقش دانش بنیان‌ها در توسعه کشور پررنگ تر از قبل شود و ایرانِ عزیز با استفاده از ظرفیت های درونی خود، مسیر بالندگی را با سرعت بیشتر طی کند.
نیمه ابتدایی سال گذشته هم با اقداماتی همراه بود که امیدِ محقق شدن این آرزوها را در دل‌هایمان دو چندان کرد؛ رئیس‌جمهور محترم بر حمایت جدی از دانش‌بنیان‌ها تاکید کردند و تصویب آیین‌نامه‌های متعدد در هیئت دولت هم، نشان از عزم جدی برای عملیاتی شدن شعار سال داشت. بخش خصوصی صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز بعد از دو سال سخت کرونایی، با دمیده شدن این روح در کالبد خود، جانی تازه گرفت و بارقه‌های امید در وجودش نمایان شد تا بتواند طبق وعده‌های دولت، کمک حالِ دولتمردان برای رشد اقتصاد دیجیتال کشور باشد.
اتفاقات خوب و شیرین در نیمه اول سال 1401 کم نبود؛ از تفاهم‌نامه «سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور (نصر)» و «پارک فاوا» برای آموزش تخصصی هفت هزار نفر در سراسر کشور گرفته تا آغاز به کار صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی فناوریهای نوظهور دیجیتال، از آغاز همکاری ما و دولت برای شناسنامه‌دار کردن صنعت آی.تی گرفته تا رونمایی از نخستین دایرکتوری مراکز داده کشور به همت سازمان نصر. لذت شنیدن این خبر که دولت برای ایجاد برج‌های فناوری در نقاط مختلف کشور و استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان در آن، عزم جدی دارد هم، نیمه اول سال گذشته را برایمان شیرین‌تر و امیدبخش‌تر کرد.
اما نیمه دوم سال، با خزان صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات همراه شد و اتفاقات تلخی رقم خورد که هنوز طعمش را حس می‌کنیم. در طول شش ماه گذشته، آنقدر از سختی‌ها و تلخی‌های این دوران گفته و شنیده‌ایم که مرورش جز تلخ کامی بیشتر چیزی برایمان نخواهد داشت؛ پس درباره آن سخن کوتاه می‌کنم و تنها تکرار این مهم را ضروری می‌دانم که، فعالان بخش خصوصی صنعت فاوا، به خوبی نسبت به جنبه‌های سیاسی اتفاقات این دوران اشراف دارند و خوب می‌دانند که امنیت، اولین و مهم‌ترین نیاز برای هر کشور است، اما ابراز نگرانی نسبت به دورنما و تبعات برخی تصمیمات نادرست و نابالغ، که آینده اقتصادی همین آب و خاک را به خطر انداخته است نیز، حاصل نگاه تخصصی بخش خصوصی به این حوزه است که کم‌توجهی به آن، مانعی در مسیر تقویت توان سیاسی و اقتصادی کشور خواهد بود.
سیاست‌ها و تصمیمات نیمه دوم سال 1401، بسیاری از فعالان صنعت فناوری اطلاعات را دچار خسارت‌هایی زیان‌بار کرده است که هرگز با ارائه تسهیلات و حمایت‌هایی که از آن صحبت شده، جبران نخواهد شد؛ کما اینکه نتایجش تا به امروز مشخص شده و به جای جان گرفتن دوباره این صنعت، به تعدیل نیرو، مهاجرت افراد و مهاجرت شرکت‌ها انجامیده است؛ بماند که طبق تحلیل و پیش‌بینی کارشناسان اقتصادی، تبعات اصلی این خزان صنعت فاوا، در بهار 1402 خودش را نشان خواهد داد و بحران ایجاد شده، تشدید خواهد شد.
شاید به اعتقاد برخی همکاران من در صنعت فناوری اطلاعات، با توجه به رویکردها و سیاست های اعمال شده، دیگر امیدی به ایجاد تغییر و تحول در این صنعت وجود نداشته باشد و بسیاری از پیشگامان این عرصه در کشور، برای ادامه حیات و توسعه توان خود در سطح بین‌المللی، راهی جز مهاجرت پیش رو نداشته باشند؛ اما من و بسیاری دیگر از فعالان بخش خصوصی که دل در گرو این آب و خاک داریم، همچنان معتقدیم اگر دولت و حاکمیت، نگاه خود به این صنعت نوپا اما آینده‌دار را متحول کند و حرف‌های واقع‌بینانه و آینده‌نگرانه نخبگان این صنعت را جایگزین تصمیمات خانمان‌سوز کند، همچنان می‌توان به حرکت درست و پر شتاب در مسیر رشد اقتصاد دیجتیال و تقویت توان کشور در این عرصه امید داشت.
توسعه شبکه ملی اطلاعات، تقویت پلتفرم‌های داخلی، افزایش ضریب نفوذ فیبر نوری و دیگر برنامه‌ها و طرح‌های ملی، که مورد تاکید دولت محترم است، قطعا اقداماتی لازم است و به بالا رفتن توانمندی‌های داخلی و ارتقاء بسترهای مورد نیاز فعالان بخش خصوصی و عموم مردم عزیزمان کمک خواهد کرد، اما این مهم به تنهایی کافی نیست و اگر نتوانیم در جهان مجازی، که مرزهای جغرافیایی را حذف و تحولی توقف ناپذیر را ایجاد کرده، جایگاه خودمان را تثبیت کنیم، فرصت را از دست خواهیم داد و برای جبران، دیر خواهد شد. اگرچه شاید همین امروز هم برای تغییر برخی تصمیمات، کمی دیر شده باشد، اما بخش خصوصی هنوز به این تغییر و تحول امیدوار است و تا جایی که بتواند، این امید را در خود حفظ خواهد کرد.
