8 طرح کلان مرکز ملی فضای مجازی دستور کار پژوهشکده IT

در حوزه IT در کشور به نظر من چیزی که خیلی مهم هست این است که برای IT در کشور ما به عنوان یک صنعت برای درآمدزایی هیچ جایی در نظر گرفته نشده متاسفانه بیشتر ما IT در کشور مصرف می کنیم که بقیه کارهایمان روانتر انجام شود. 

به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)، دکتر یاری مدیر پژوهشکده IT پژوهشگاه فضای مجازی از راه اقداماتی در خصوص ۸ طرح کلان مرکز ملی فضای مجازی که دستور کار پژوهشکده IT قرار گرفته اند خبر داد که شرح  آن را در ادامه می خوانید.

لطفا درباره فعالیت های پژوهشکده IT توضیح بفرمایید. 

پژوهشکده IT در حال حاضر ۴ گروه دارد که عبارت است از سکوهای فناوری اطلاعات، گروه سامانه های چند رسانه ای، گروه توسعه نرم افزار و آخری مربوط به گروه مدیریت دانش است. اگر مدل توسعه فناوری اطلاعات را بررسی کنیم مدل های مختلفی وجود دارد که IT را به لایه های مختلفی تبدیل کرده، یک لایه مربوط به لایه های PLATFORM و سکوها هستند بعد لایه بعدی MiddleWare ها و بعد لایه Application است که ما سعی کردیم در این چهارگروه تمام موضوعات IT را تا حد امکان پوشش بدهیم.
 
البته موضوعات دیگر را پژوهشکده های دیگر پیگیری می کنند مثل موضوع امنیت که در پژوهشکده امنیت و بحث مربوط به موضوع مدیریت و شبکه را در پژوهشکده CT داریم به خاطر همین پژوهشکده IT به غیر از این دو مورد سعی کرده حزوه های دیگر را پوشش دهد بعضی از کاربردها مثل بحث ehealth دروزارت بهداشت مطرح می شود یا بحث های مربوط به تجارت الکترونیک در وزارت بازرگانی، یا بحث e-learning در وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم بیشتر تمرکز دارند تا پژوهشگاه ، منتها ما می توانیم به تدوین سندهای بین بخشی کمک کنیم مثل سند آموزش الکترونیکی که میتواند در حد ملی یا فرابخشی کارکند.

اولویت های تعریف پروژه برای پژوهشگاه را به چه صورت تعریف می کنید؟ 

در حال حاضر اسناد بالادستیمان اسناد مرکز ملی فضای مجازی است . مرکز ۸ طرح کلان دارد که در آن ۸ طرح کلان سعی شده تمام فرمایشات مقام معظم رهبری که در حکم ایشان در نظر گرفته شده بود پوشش داده شود بنابراین ما سعی کردیم طرح هایمان هم راستا با ۸ طرح کلان مرکز ملی فضای مجازی باشد . 

این طرح ها را به پروژه هایی خرد کردیم و پروژه ها را یکی یکی با معاونتهای مرکز ملی بررسی کردیم تا بتوانیم نیازی آنها را مرتفع کنیم، به همین منظور عملیاتی وارد شدیم و پروژه تعریف کردیم به عنوان مثال برای معاونت محتوا آمدیم سند e learning یا سند داشبورد خدمات الکترونیکی یا بحث های مربوط به game و انیمیشن را مطرح کردیم یا با معاونت تنظیم مقررات مسائل مربوط به امکان سنجی و مباحث مربوط به قوانین مقررات OTT سرویس مولتی مدیا را مطرح کردیم که اینها الان یکی یکی در تعامل شفاف تر می شود.

آقای دکتر شما به عنوان کسی که کارشناس این حوزه ، برای کشور چه زمینه هایی را در حوزه IT در اولویت می دانید؟ 

در حوزه IT در کشور به نظر من چیزی که خیلی مهم هست این است که برای IT در کشور ما به عنوان یک صنعت برای درآمدزایی هیچ جایی در نظر گرفته نشده متاسفانه بیشتر ما IT در کشور مصرف می کنیم که بقیه کارهایمان روانتر انجام شود ولی در صورتیکه بقیه کشورهای در حال توسعه مثل برزیل، مثل مالزی و سنگاپور سهم خیلی زیادی از GDP شان می آید در IT و در تولید صنایع IT، با توجه به محدودیت های ورود تجهیزات و تکنولوژی IT هست این فرصتی برای ماست که روی صنعت IT سرمایه گذاری کنیم و حمایت کنیم، تا بحال خودم شاهد بودم که همه ساله پول ارز کشور رفته و تجهیزاتی که عمدتا آمریکایی است وارد کشورشده که اگر ما چند دهم این را سرمایه گذاری می کردیم شاید همین ها را داشته باشیم به عنوان تولیدات داخلی استفاده کنیم. 

از بیست سال پیش ما در این مرکز روی لبه تکنولژی سوئیچ و روتر حرکت می کردیم که تکنولوژی به روز همه جای دنیا بود . اگر آن دنبال می شد و تولید ملی را ما هدایت می کردیم شاید امروز الان کارخانه هایی در حد سیسکو می داشتیم.

الان در پژوهشگاه چه پروژه هایی در حال انجام است؟ 

شاخص ترین پروژه که همین چند سال اخیر انجام شده پروژه سیستم عامل زمین هست ما سعی کردیم سمت سرور ها را که نیاز مبرمی به سیستم عامل امن دارد را هدف قرار بدهیم ،چون طی سالهای گذشته روی دسکتاپ تمرکز شده بود وسیستم های دسکتاپ خیلی اسقبال نشد ولی سمت سرور چون سرویس هایمان روی آن است از بعد بحث امنیتی و بومی خیلی اهمیت پیدا می کند . سیستم عامل زمین سمت سرور را بومی کرده والان قابل نصب است و دو جا هم به صورت پایلوت اجرا شده ودر حال استفاده است. 

پروژه دیگری که در حال انجام آن هستیم ، پروژه Search Engine است که اسم برونش را فارسی جو گذاشتیم که با همکاری دانشگاه یزد طراحی شده و مجری آن واقعا کوشاست وبیشتر با پشتوانه شخصی اش پروژه را زنده نگه داشته البته مرکز قصد دارد برای ادامه کار این موترو جستجو حمایت کند تا بتواند حالت تجاری به خود گرفته و رقیب google درایران شود، فارسی جو بخش ترجمه نیز دارد که می توانید متن فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی را در آن ترجمه کند.

چه راههای تشویقی در نظر گرفتید برای سیستم عامل زمین یا موتور جستجو؟ 

قصدمان این است که شرکتهایی را برای پشتیبانی سیستم عامل زمین شکل دهیم چرا که اگر این شرکتها انگیزه تجاری داشته باشند سعی می کنند سیستم عامل زمین را بفروشند بعد خودشان هم پشتیبانی کنند پول بگیرند بروند بازار خودشان را پیدا کنند با انگیزه ای که ما بهشان می دهیم همچنین در بحث ترجمه ماشینی یک حمایت تجاری داریم قصدمان این است که بیاییم خرید سرویس بکنیم و بگوییم ما اینقدر سرویس از شما می خریم تا در طول دوسال شما سرویس به ایرانیها بدهید که بتونند با این درآمدزایی خودشان را توسعه بدهند.

رقیب سرسخت خارجی سیستم عامل زمین برای میزبانی سمت سرورها چه بوده است؟ 

الان اکثر سرورهای ما یا لینوکسند یا ویندوز هیچکدام پشتیبانی کننده مجاز در ایران ندارند یعنی لایسنس ها هیچکدام به شکل معتبری گرفته نمی شود همه از طریق واسطه است و حالت صوری دارد ، در واقع به نظر رقیبای زیادی دارد ولی چون این رقبا در کشور حضور ندارند مثلا شرکت آمریکاییMicrosoft که اینجا نیست.
 
حالا اگر ما از زمین حمایت کنیم و رسما توسعه پیدا کند فرصت خوبی است تا بتواند بازار را بگیرد ، یا مثلا google اگر اینجا حضور داشته باشد با آن رقابت خیلی سخت است چون می آید سریع بازارش را توسعه میدهد با ایرانیها ارتباط بر قرار می کند شرکتهای ایران را جذب می کند ولی الان "فارسی جو" شاید با سازمان ها ارتباط پیدا کند و میتواند بازار جستجوی خودش را حداقل در ایران بالا ببرد.

پارسی جو قابل رقابت با کدام موتور جوستجو بومی منطقه هست؟ 

ببینید بایدو در چین آمده حدود ۴۰% بازار را از google گرفته که درصد خیلی بالایی است . ما هم باید یک همچین هدفی را بگذاریم و گذاشتیم ، منتها لازمه همچین کاری ، این است که سرمایه گذاری شود. چون موتور جستجو یا هر سرویس IT در ابتدا که بوجود می آید درآمد ندارد ، باید صبر کنید تا به در آمدزایی برسد ، این صبر کردن علت این است که تا حالا در کشور ما هیچ موتور جستجوی بومی موفق نشده، برای اینکه نیاز به پهنای باند زیادی دارد .
 
اطلاعات را از وب می گیرد و باید دانلود کند و این باعث میشود که هزینه اش آنقدر زیاد شود که شرکتهای داخلی تمایل نداشته باشند تا ۴ سال بدون در آمد سرویس search enging ارائه بدهند ، برای همین همیشه تا یک حد کمی رشد می کند بیشتر از آن نمی تواند.
 
در این حالت اگر حمایت ما انشا ا... ادامه پیدا بکند قصد داریم این امکان را فراهم آوریم تا پارسی جو از پهنای باندی که در مرکز داده ای که داریم استفاده بکند با همان مدل خرید سرویس یعنی به ما اجاره بدهد و ما در قبالش خرید سرویس کنیم از آن ، تا هزینه آنبه این صورت جبران شود سپس این در عرض دو سال با زیر ساخت قوی استارت بزند و برود به آن سمتی که ببیند که آیا واقعا اگر سرمایه گذاری بشود در موتور جستجوی فارسی مثل یاندکس و بایدو در کشورهای دیگر آیا رشد می کند و می تواند سهم بازار google را بگیرد.

راجع به تیم زمینه سکوها و سامانه چند رسانه و توسعه نرم افزاری می توانید توضیح بدهید . 

در گروه سکوهای فناوری اطلاعات و فضای مجازی ما پروژه همین موتور جستجو را داریم ، پروژه ترجمه ماشینی ، پروژه هستان شناسی زبان فارسی ، ورد نت زبان فارسی یا شبکه معنایی که بین کلمات فارسی ایجاد می شود را داریم . موضوع دیگری که در گروه سکوها بر روی آن تمرکز کرده ایم بحث مربوط به مرکز داده و رایانش ابری است که یک پروژه ای تحت عنوان مهاجرت دیتا سنتر های استانی به رایانش ابری را تعریف کرده ایم . 

در گروه سامانه های چند رسانه ای پروژه ای که قابل ذکر باشد پروژه پالایش محتوی است که با معاونت امنیت در حال مذاکر هستیم. بحث های مالتی مدیا ، بیومتریک ،کاربرد های سرویس های تصویری، سرویسهای IPTV ، WEBTV نیز در گروه اجرا میشود . 

گروه توسعه نرم افزار که در سیستم عامل استارت خورد گروه جوانی است الان هم قصد دارد پروژه ها را ادامه بدهد، گروه چهارم هم گروه مدیریت دانش و سازمان های الکترونیکیست که آخرین پروژه هایی که انجام داده بود مربوط به کنسرسیوم محتوی بود و سیزده سازمان بزرگ کشور را که نود های کتابخانه ای یا محتوایی داشتند را با یک پرتال بهم وصل کردیم البته مجری آن تبیان بودکه خودش از نود های مهم بود.

رابطه شما با دانشگاه ها به چه شکل است ؟ 

اکثر پروژه هایی که در گروه سکوها بود با دانشگاه ها است ، دانشگاه یزد موتور فارسی جستجو ، دانشگاه امبر کبیر سیستم ترجمه ماشینی ترجمان ، دانشگاه تهران سیستم ترجمه فرازگان ، وردنت فارسی را دانشگاه شهید بهشتی ،وردنت IT فارسی را دانشگاه همدان انجام داده اند . وقتی لبه تکنولوژی می شود ما فراخوان می کنیم دانشگاه ها هم می توانند شرکت کنند ، معمولا اساتیدی که لبه تکنولوژی حرکت می کنند در فراخوان برنده می شوند.